Ideja për Tribunalin, tentim për përfitime politike dhe keqpërdorim i familjeve të viktimave
Ideja për themelimin e një Tribunali për gjykimin e krimeve serbe në Kosovë, po shihet si tentim për keqpërdorimin e familjeve të viktimave të luftës së fundit për poenë politik. Kjo për faktin se Kosova ka ndërtuar të gjitha institucionet që do të mund ta bënin një gjë të tillë po të ekzistonte vullneti. Deputeti i Kuvendit të Kosovës, Korab Sejdiu, në një intervistë për Agjencinë e Lajmeve FaktePlus, thotë se nuk ka nevojë për një Tribunal të tillë, kur Kosova ka Gjykatat, Prokurorinë Speciale, departamentin për krime të rënda dhe departamenti i ri në kuadër të Gjykatës Themelore të Prishtinës që i përket atyre veprave të cilat i trajton Prokuroria Speciale.
Në këtë intervistë, Sejdiu flet edhe për punën e Kuvendit, të cilën thotë e ka bllokuar kryetari Kadri Veseli.
Sipas tij, qëllimisht po sabotohet puna e Kuvendit, qoftë me mos mbajtjen e seancave, qoftë me ngarkesat e seancave plenare me pika të shumta.
“Unë mendoj se me qëllim po bëhet për t’i lejuar këta që të vazhdojnë me matrapazllëkun e tyre dhe kapjen e shtetit, keqpërdorimin e shtetit në të gjitha aspektet, që është një fatkeqësi e madhe”, ka thënë ai.
Duke folur për dialogun mes Kosovës dhe Serbisë, deputeti Sejdiu tha se është fatkeqësi për vendin tonë që drejtuesit e shtetit, respektivisht presidenti Hashim Thaçi dhe kryeministri Ramush Haradinaj, po prezantohen para faktorit ndërkombëtar me qëndrime krejt të kundërta.
Mes tjerash, Sejdiu ka dhënë kritika të shumta për Qeverinë e Kosovës. Sipas tij, veprimet e kësaj qeverie do të kenë pasoja të këqija për shtetin , pasi janë “veprime që po i shkatërrojnë institucionet”.
FaktePlus: z. Sejdiu kohëve të fundit kemi një iniciativë nga Kadri Veseli për themelimin e një Tribunali ndërkombëtar për gjykimin e krimeve serbe në Kosovë. Si po e shihni këtë iniciativë?
Sejdiu: Nuk ka dyshim që ne jemi të vonuar shumë për adresimin e krimeve të kryera nga qytetarët e Serbisë që kanë qenë pjesë e ushtrisë, policisë, paramilitarë apo civilë të armatosur, ndaj qytetarëve të Kosovës në atë kohë. Pra, nuk ka dyshim që jemi të vonuar dhe kemi pasur 20 vite që ta adresojmë këtë çështje. Fatmirësisht jemi në procedurë të hartimit të Kodit të Procedurës Penale që lejon gjykimin në mungesë, pikërisht për ata të dyshuar të cilët refuzojnë të paraqitën në gjykim dhe në procedura të ndjekjes penale.
Mirëpo, me sa po e shoh kasta aktuale politike që është në pushtet nuk ka lënë asgjë pa keqpërdorur në vendin tonë dhe si duket ka mbetur në ato çështjet e fundit që mund t’i keqpërdor dhe ato në fakt që nuk është e lejuar as të cenohen në asnjë mënyrë.
Pra, po mundohen për disa vota dhe për përfitime politike t’i keqpërdorin një pjesë shumë të ndjeshme të shoqërisë sonë që janë familjarët e viktimave qoftë të pagjeturve. Dhe, është fatkeqësi e madhe që këta po mundohen në këtë mënyrë të përfitojnë poenë politikë.
Kjo nuk ka të bëjë si çështje vetëm me një parti politike, por i përket shtetit për ta adresuar dhe kemi pasur në këto 20 vite dhe kemi aktualisht edhe struktura shtetërore, edhe legjislacion të mjaftueshëm që ta kryejmë këtë nëse kemi pasur vullnet politik. Fatkeqësisht një pjesë e madhe e tyre me shumë kanë qenë e dhënë pas përfitimeve personale, kapjes së shtetit dhe vetëm tani kur po e shohin përfundimin e tyre personal e politik këto po mundohen që të thirren në viktimat e luftës, në të pagjeturit që ende kërkohen nga familjarët e tyre për t’i arritur qëllimet e tyre të mbijetesës.
FaktePlus: A e shihni të mundur themelimin e këtij Tribunali dhe si do të realizohet në aspektin ligjor kushtetues. A është i njëjtë me Gjykatën Speciale?
Sejdiu: Në aspektin e legjislacionit, asaj që po i themi Gjykata Speciale në fakt është Gjykatë e jona, është e Republikës së Kosovës. Thjeshtë, është lokacioni i saj diku tjetër dhe trupat e saj, gjyqtarë e prokurorë janë të huaj. Prandaj, nomenklatura e përdorur lidhur me këtë Tribunal apo siç po i thotë propozuesi, nuk e di sa i përket realitetit, do të thotë ne mund të krijojmë një legjislacion vendor për të krijuar diçka të ngjashme sikur Gjykata Speciale. Por, prapë them nuk e di sa është nevoja sepse kemi Gjykatat, kemi Prokurorinë Speciale, kemi departamentin për krime të rënda, tash është themeluar edhe departamenti i ri në kuadër të Gjykatës Themelore të Prishtinës që i përket atyre veprave të cilat i trajton Prokuroria Speciale. E kemi tash edhe Kodin e ri të Procedurës Penale që po procedohet në Kuvend që lejon gjykimin në mungesë.
Kështu që nuk kemi nevojë që sa për sy e faqe apo për përfitime e marketing politik të krijojmë diçka të re. Nëse kemi vullnet, nëse kemi prokuror të cilët mbledhin dëshmi, nëse kemi institucione që kanë mbledhur dëshmi të mjaftueshme për të ngritur aktakuza ndaj dikujt për veprat e kryera, ne vetëm duhet t’u themi atyre vazhdojeni punën. Problemi qëndron shumë më i thellë sepse edhe institucionet që kanë qenë përgjegjëse kanë qenë të zaptuara, kanë qenë të stërmbushura me militantë politikë me njerëz të paaftë të cilët në vend se të kryejnë punën e tyre, të mbledhin fakte kanë vazhduar të shkatërrojnë çdo institucion të vendit.
FaktePlus: A mund të bëhet një Tribunal paralel me Gjykatën Speciale, të jetë edhe kjo vendore por në një vend tjetër?
Sejdiu: Po kjo ka implikime me të gjëra, sepse për të realizuar këtë Gjykatën Speciale është dashur të nënshkruhet marrëveshje me Mbretërinë e Holandës. Ne nuk mund të zhvendosim një Gjykatë pa pajtimin e atij vendi. Përveç asaj, Specialja është e financuar nga fondet e BE-së, ka një kosto të lartë.
Kështu që ne natyrisht se mund të realizojmë diçka të tillë në aspektin praktik, por nënkupton përpjekje të madhe për të marrë mbështetjen e miqve ndërkombëtarë qoftë BE-së apo SHBA-të. Nuk e di sa është menduar kjo përtej marketingut politik.
FaktePlus: A e shihni këtë si kundërpërgjigje ndaj Gjykatës Speciale, meqë kjo do të merret vetëm me krimet e pretenduara të UÇK-së, në ndërkohë jo edhe krimet e kryera nga serbët?
Sejdiu: Në fakt edhe kur është themeluar Gjykata Speciale kam qenë kundër saj dhe arsyeja është se është jo e drejt dhe absurde që të themelohet Gjykatë në baza etnike. Normalisht nëse një Gjykatë themelohet si Tribunal i veçantë, themelohet për të adresuar krimet e kryera në një vend në një kohë të caktuar, e jo të thuhet kjo për shqiptarë, kjo për serbë, kjo për kroat, kjo për boshnjak, sepse nuk ka kuptim ashtu. Dhe, në fakt ka gjasa se ka implikime me të thella sa i përket diskriminimit të çështjeve të asaj natyre. Kështu që, prapë po them në aspektin praktik mund të hartosh një ligj që i thotë ato gjëra, por ne si shtet duhet të forcohemi dhe të kemi kapacitet vet t’i gjykojmë krimet, pavarësisht a janë të luftës apo të tjera, pavarësisht a janë kryer nga serbët, shqiptarët apo ndonjë komunitet tjetër. Kështu që secili që ia donë të mirën këtij vendi duhet të punoj për fuqizimin e institucioneve të drejtësisë deri në atë nivel ku ne nuk kemi nevojë të na i kryej detyrat as Holanda, as Gjermania as Franca, as askush.
FaktePlus: Iniciativa për Tribunal ndërkombëtar për krimet serbe a po i dobëson institucionet e drejtësisë në Kosovë, duke i vendosur ato si të pafuqishme për të gjykuar krimet serbe?
Sejdiu: Po, në çdo moment që t’i ia jep dikujt tjetër një përgjegjësi tënden do të thotë e bënë një nënkuptim që t’i nuk po ke kapacitet ta adresosh atë çështje. Prapë po them, në aspektin legjislativ, në aspektin e infrastrukturës, në aspektin e njerëzve ne kemi kapacitetet e plota për t’i ndjekur krimet e luftës, kjo është dëshmuar edhe në rastet tjera.
Mirëpo, fatkeqësi e madhe është kur ne nuk e dëshmojmë vetën t’i adresojmë këto çështje dhe pastaj mendojmë që dikush tjetër do të na i bëjë më mirë dhe do të na i kryej detyrat tona. Pastaj shtrohet pyetja pse nuk po na liberalizohen vizat, pse nuk po jemi më afër sa i përket integrimit në BE dhe organizata tjera.
Kuvendin po e bllokon Kadri Veseli
FaktePlus: z. Sejdiu kemi një vit të cilin Kuvendi nuk e ka nisur mirë, meqë kemi vetëm katër seanca plenare që janë mbajtur për këta rreth pesë muaj, pa i përfshirë ato të jashtëzakonshme?
Sejdiu: Po për të qenë i drejt dhe fer ndaj të gjithëve, besoj se ka shumë deputetë, sepse nuk është mirë të përgjithësojmë, dhe ekziston një opozitë që po bëjnë një punë të jashtëzakonshme dhe mundohen aq sa kanë mundësi të shtyhen përpara punët dhe idetë e tyre të realizojnë projekte të ndryshme në të mirë të qytetarëve.
Mirëpo, fatkeqësisht çka kemi parë prej fillimit të mandatit të legjislaturës së gjashtë është një keqmenaxhim drastik i Kuvendit dhe punës së Kuvendit nga ana e kryeparlamentarit. Do të thotë, pothuajse qëllimisht po sabotohet puna e Kuvendit, qoftë me mos mbajtjen e seancave, qoftë me ngarkesat e seancave plenare me pika të shumta. Natyrisht kemi faktin edhe pozita nuk i ka numrat për ta kaluar ligje dhe mbetet peng i vendimeve dhe vullnetit të opozitës për t’i përkrahur. Kështu që ka një shkatërrim total të Kuvendit si institucion që është një fatkeqësi e madhe sepse është institucioni, së paku me Kushtetutë, organi më i lartë në vend, në njëfarë mënyre mbikëqyrës i institucioneve tjera.
FaktePlus: Pra, ju thoni se me qëllim po bëhet?
Sejdiu: Po, unë mendoj se me qëllim po bëhet për t’i lejuar këta që të vazhdojnë me matrapazllëkun e tyre dhe kapjen e shtetit, keqpërdorimin e shtetit në të gjitha aspektet, që është një fatkeqësi e madhe. Por, ne si opozitë e kemi gjetur një mënyrë si të mblidhemi dhe si të kryejmë punë, e kjo është përmes thirrjeve të seancave të jashtëzakonshme, sepse tjerat janë në vullnetin e kryetarit të Kuvendit.
FaktePlus: Pse po e lejoni një situatë të tillë, pse s’po e inicioni një mocion mosbesimi dhe ta rrëzoni këtë Qeveri?
Sejdiu: Që nga themelimi i këtij mandati unë kam kërkuar zgjedhje të reja. Unë e kam ditur se kjo Qeveri nuk është dashur të bëhet, ky koalicion nuk është dashur të bëhet, është fatkeqësi e madhe që është bërë dhe po i shohim dëmet që do t’i paguajmë me vite e ndoshta edhe dekada të veprave të tyre që po i bëjnë gjatë këtij mandati.
Fatkeqësisht mocioni është çështje e numrave dhe ne si opozitë nuk i kemi numrat. Jemi në një lloj balance të brishtë ku as pozita as opozita nuk i ka numrat dhe thjeshtë nuk e kemi atë 61-shin e nevojshëm që ta rrëzojmë Qeverinë. Çelësi është që dikush nga koalicioni qeverisës të na ndihmojë që ta rrëzojë vetën. Por këta janë aq të dhënë nga keqpërdorimi, hajnia dhe korrupsioni sepse u kënaqën.
Dëmet e kësaj qeverie do t’i shohim me dekada
FaktePlus: Si e keni parë qeverisjen e Haradinajt për këto rreth dy vite?
Sejdiu: Unë besoj se pasojat e qeverisje aktuale do t’i shohim me vite e dekada, e të gjitha janë pasoja të këqija sepse po duan ta falimentojnë shtetin, mbi të gjitha janë veprime që po i shkatërrojnë institucionet të cilat ne si shtet i ri kemi investuar shumë për t’i ndërtuar, këta janë në gjendje që brenda një periudhe të shkurtër t’i shkatërrojnë.
Për fat të keq kjo nuk është Qeveri e Haradinajt, por e disa subjekteve ose personave, të cilët të gjithë qeverisin për interesa personale. E ke një kryeministër Ramush Haradinaj me ministrat e vet, tjetri është Kadri Veseli apo Hashim Thaçi varësisht kujt i binden me shumë ministrat e PDK-së, kemi Fatmir Limajn me ministrat e vet dhe të gjithë operojnë me një ‘modus operandi’ të njëjtë, që do të thotë t’i marrim këto ministri që na kanë takuar në bazë të marrëveshjes dhe t’i keqpërdorim deri në maksimum për përfitime personale dhe të partisë.
FaktePlus: z. Sejdiu kemi një proces të dialogut mes Kosovës dhe Serbisë tash e disa vjet, derisa viti 2019 po shihet si përfundimtar kur pritet të arrihet një marrëveshje, si po e shihni këtë proces ku është përmendur edhe korrigjimi i kufijve?
Sejdiu: Ato pasojat që përmenda më herët, një prej pasojave me të mëdha negative të kësaj qeverie është thjeshtë mos veprimi i tyre për dialogun me Serbinë. E kemi parë se në Berlin kanë shkuar të përçarë, përkundër faktit se kanë përfaqësuar të njëjtin vend, pra presidenti dhe kryeministri.
Këtu e kemi një problem që Ramush Haradinaj ka refuzuar që të marr guximin që ta kryej një obligim kushtetues që e ka që ta përfaqësojë Kosovën në dialog me Serbinë.
Thjeshtë në çështjen e dytë e ka lënë presidentin ta uzurpojë këtë dialog dhe t’i shkaktojë dëme të mëdha vendit, duke hedhur në ajër ide vetëm për të mbijetuar personalisht.
Këto janë duke e dërrmuar tërësisht një proces që do duhej të përmbyllej një herë e më parë që mos të merremi më me Serbinë, por të merremi me problemet reale që ka Kosova dhe qytetarët e saj.
E Samiti i Berlinit e ka varrosu idenë e korrigjimit të kufijve apo shkëmbimin e territoreve. Sjellja e presidentit ka qenë ofenduese për nikoqirin e këtij samiti, kancelaren Angela Merkel.
Në Gjermani na janë dhënë disa ide që janë duke u munduar për arritjen e një marrëveshje e cila ka dy parakushte, e para është që të ketë njohje reciproke dhe e dyta është që të mos arrihet marrëveshje që e bën Kosovën jo funksionale, ku krijohet Republika Serbe e re.
FaktePlus: A pritni që këtë vit të arrihet marrëveshja përfundimtare mes Kosovës dhe Serbisë?
Sejdiu: Po është vështirë të paragjykohet një afat, nuk besoj se do të ndodhë brenda këtij viti. Prapë po them që ka mundësi që ndonjë person nga Kosova të futet në ndonjë aventurë personale. Por, në aspektin institucional nuk besoj se do të kryhet brenda vitit. Sa e kuptova në Berlin sa isha, ideja është që të përfundohet kjo marrëveshje brenda mandatit të zonjës Merkel.