Maldivet po zhduken, shkencëtarët përpiqen të gjejnë mënyra për t’i shpëtuar
Organizata të ndryshme po kryejnë teste në terren në ishujt Maldive që nga viti 2019, pasi vija bregdetare e pothuajse secilit ishull po gërryhet. Eksperimentet e ndryshme, të kryera kryesisht në zonat e një shkëmbi në jug të kryeqytetit Male, kanë konsistuar në gjithçka, nga zhytja e një rrjete litari të lidhur në nyje të forta për të mbledhur rërë, deri te përdorimi i një materiali që shndërrohet nga tekstili në beton të ngurtë kur spërkatet me ujë, për të krijuar një pengesë, që u vendos në fund të detit për të krijuar rërë atje
Në të gjithë globin, vijat bregdetare janë nën kërcënim nga rritja e nivelit të detit dhe stuhitë e intensifikuara. Shtetet ishullore dhe qytetet bregdetare po ndërmarrin veprime për t’u mbrojtur, duke filluar nga ndërtimi i mureve e deri te pastrimi i rërës nga shtrati i detit dhe pompimi i saj në plazhe.
Në Maldive, një arkipelag 900 kilometra i gjatë me rreth 1,200 ishuj në Oqeanin Indian, Laboratori i Institutit të Teknologjisë së Massachusetts (MIT) “Self Assembly” dhe organizata e Maldives “Ivena” po punojnë për një zgjidhje më natyrale. Duke përdorur struktura zhytëse, ata janë duke shfrytëzuar forcat e oqeanit për të bërë që rëra të grumbullohet në pika të zgjedhura me kujdes për të mbrojtur ishujt, dhe madje potencialisht për të shtuar ishuj të rinj.
Që nga viti 2019, organizatat kanë kryer teste në terren në Maldive, ku vija bregdetare e pothuajse çdo ishulli po gërryhet.
Eksperimentet e ndryshme, të kryera kryesisht në zonat e një shkëmbi në jug të kryeqytetit Male, kanë konsistuar në gjithçka, nga zhytja e një rrjete litari të lidhur në nyje të forta për të mbledhur rërë, deri te përdorimi i një materiali që shndërrohet nga tekstili në beton të ngurtë kur spërkatet me ujë, për të krijuar një pengesë që u vendos më pas në fund të detit për të krijuar rërë atje.
Në një tjetër eksperiment në terren, një kopsht lundrues u krijua sipër një bregu rëre, për të eksploruar nëse rrënjët mund të ndihmonin në stabilizimin e rërës tashmë të grumbulluar dhe për të mbledhur më shumë rërë.
Në fund të fundit, idetë si përdorimi i mangrove (një pemë ose shkurre që rritet në kënetat bregdetare, kryesisht tropikale, dhe ka rrënjë të shumta të ngatërruara mbi tokë), për mbrojtjen e bregdetit, janë përmendur gjithandej për një kohë. Por ka të dhëna dhe teknologji serioze pas punës.
Instalimet në terren fillojnë si eksperimente në kampusin e MIT në Kembrixh, Massachusetts. Për të përcaktuar se si të orientohen strukturat dhe gjeometritë e tyre ideale, ekipi mbështetet në informacionin e valës dhe rrymës oqeanike të mbledhur nga sensorët e pjerrësisë në Maldive, të dhënat e baticës dhe motit që janë të qasshme për publikun, mijëra simulime kompjuterike dhe një model të mësimit të makinerive, të trajnuar në imazhe satelitore për të parashikuar se si do të lëvizë rëra.
Skylar Tibbits, themelues dhe bashkëdrejtor i laboratorit “Self-Assembly”, i cili fokusohet në materialet dhe proceset që mundësojnë formimin e objekteve dhe hapësirave, i ka thënë CNN-it se ai shpreson që strukturat zhytëse mund të ofrojnë një metodë më të qëndrueshme sesa zgjidhjet konvencionale inxhinierike për të përforcuar vijat bregdetare të gërryera.
“Ne po përdorim forcën natyrore të oqeanit për ta drejtuar rërën”, ka thënë ai.
