Profesionistët po e braktisin Kosovën
Braktisja e vendit nga njerëzit profesionistë, po vazhdon ende në Kosovë. Sipas ekspertëve, Kosova shumë shpejt do të përballet me mungesë të fuqisë punëtore, por edhe të kuadrove të fushave të ndryshme. Ata thonë se kjo ndodh për arsye të pagave të ulëta, mangësitë që ka sistemi arsimor për të prodhuar të rinj të aftë për treg të punës si dhe shumë faktorë të tjerë.
Nga hulumtimet e bëra, që nga pas lufta e deri tani rreth 300 mijë persona janë larguar nga Kosova për në shtetet e Evropës e më gjerë.
Ndërkaq, Zyra e BERZH-it për Kosovë, kohë më parë ka deklaruar se sfida vjetore për Kosovën është ikja e trurit, ose braktisja e vendit nga njerëzit profesionistë. Ekspertët thonë se kjo rrezikon që në një të ardhme shumë të afërt, Kosova mund të mbetet pa fuqi punëtore dhe me mungesë të njerëzve profesionistë.
Donjeta Krasniqi, e cila është e diplomuar për ekonomi, tha për Radio Kosovën se ka vendosur të largohet nga vendi për arsye se nuk punon në sektorin për të cilin është e kualifikuar dhe se e ka pagën shumë të ulët.
“Kam vendosur të largohem nga Kosova, pasi këtu edhe pse përfundon fakultetin, nuk mund të punësohesh në drejtimin tënd”, tha Krasniqi. “Arsyeja tjetër është se paga është e ulët si dhe kushtet e punës nuk janë të mira”.
Sociologu, Blerim Shabani, tha për Radio Kosovën se në Kosovë ende nuk janë të rregulluara të drejtat e punëtorëve në sektorin privat, teksa theksoi se nga Kosova po ik e gjithë struktura e re që është e gatshme për të ndikuar në aktivitetin ekonomik.
“Ikja e qytetarëve tanë është një trend që përbën të gjitha nivelet e shkollimit të qytetarëve, e që është e theksuar te gjenerata e re.
Njohja e meritokracisë dhe respektimi i konkurrencës dhe i mundësive të barabarta, ka ndikuar ndër vite që qytetarët të fillojnë të humbin besimin në mundësinë për krijimin e një vendi të punës dhe e kanë orientuar interesin për të shkuar në vende të tjera”, u shpreh ai.
Rinor Qehaja, nga Instituti ‘EdGuard’, tha për Radio Kosovën se emigrimi i të rinjve është shumë i lidhur me padrejtësinë sociale dhe ekonomike në vend. Ai e lidh këtë perceptim me sistemin arsimor, që sipas tij, nuk prodhon të rinj të aftë për treg të punës.
“Emigrimi i të rinjve ka shumë faktorë, mirëpo në mendimin tim besoj që është shumë i lidhur me padrejtësinë, pra, perceptimi i tyre për padrejtësinë sociale dhe ekonomike në vend”, thotë Qehaja. “E burim i këtij perceptimi është edhe vetë sistemi arsimor. Sistemi ynë arsimor nuk prodhon të rinj të aftë për treg të punës, që u siguron një punë të mirëfilltë, por u ofron një diplomë për çfarëdo pune, që dikur kthehet në dëshpërim. Vendi ynë duhet të sigurojë shkollim të mirëfilltë për të rinjtë, në mënyrë që të njëjtit i bën të shkathët për treg të punës dhe të aftë për të gjeneruar ekonomi për vendin. Në të njëjtën kohë, sistemi arsimor duhet të edukojë të rinjtë për vlera dhe bindje që promovojnë punën dhe jo gjithherë paranë.”
Ndërkohë, Radio Kosova ka tentuar që të marrë një përgjigje nga Qeveria e Kosovës, nëse ka ndonjë plan për kthimin e njerëzve të kualifikuar, por nuk ka marrë përgjigje.
Ligji mbi emigrimin e fuqisë punëtore të kualifikuar në Gjermani, ka ngritur shqetësime në Kosovë se një numër i konsiderueshëm i qytetarëve, kryesisht atyre të kualifikuar, do të largohen nga vendi. Sipas të dhënave zyrtare të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, në dekadën e fundit, më shumë se 220 mijë qytetarë të Kosovës kanë lëshuar vendin.
