Opinion juridik lidhur me kërkesën e LVV-së
Shkruan: Skëndërbe Sadikaj
- Parashtruesi i kërkesës (30 deputetë – Lëvizja Vetëvendosje1) më datë 30.04.2020 paraqiti kërkesë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së Dekretit nr.24/2020 të Presidentit të Republikës së Kosovës përmes së cilit emërohej z. Avdullah Hoti për Kryeministër.
- Parashtruesi i kërkesës i referohet Nenit 113, paragrafi 2 pika 1 të Kushtetutës duke shfrytëzuar të drejtën që në cilësinë e Kuvendit të Kosovës të kontestojnë përputhshmërinë e dekretit të Presidentit me Kushtetutën. Ata nuk përdorin edhe të drejtën për referim nga paragrafi 6 i po të njëjtit nen të Kushtetutës me çka përveç kontestimit të dekretit do të mund të aktivizonin procesin e impeachment-it.
- Paragrafi 5 i kërkesës i referohet takimeve konsultative të Presidentit pas mocionit të mosbesimit me të gjitha partitë politike të përfaqësuara në Kuvend, ku sipas parashtruesit të kërkesës Presidenti i ftoi ato në konsultime për formimin e Qeverisë së Ky pretendim është i pabazuar për shkak se Presidenti i zhvilloi ato takime për të marrë qëndrimin politik e partive politike për shfrytëzimin e kompetencës diskrecionale nga neni 82.2 i Kushtetutës. Pas këtyre konsultimeve, mbështetur edhe në mocionin e mosbesimit të votuar në Kuvend2, Presidenti vendos të mos e shpërndajë Kuvendin meqenëse atij i krijohet bindja se Kuvendi ka kapacitete për të zgjedhur një qeveri të re.
- Presidenti më datë 02.04.2020 aktivizon nenin 95 dhe fillon procedurën e zgjedhjes së Qeverisë duke zhvilluar raundin e parë, me çrast kërkon nga Kryetari i LVV-së emrin e ri për emërim për Kryeministër. Palët3 shkëmbejnë letra ndërmjet njëra-tjetrës për një periudhë 20 ditore ku Presidenti në njërën anë kërkon emrin e ri, ndërkohë që Kryetari i LVV-së konteston procesin mirëpo nuk refuzon të dërgoj emrin, pavarësisht se në asnjë moment nuk shpreh asnjë tentativë për ta gjetur një emër të ri për emërim.
- Presidenti më 22.04.2020, pas 20 ditësh i dërgon letër Kryetarit të LVV-së përmes së cilët e informon të njëjtin se pritja kishte marrë fund, dhe se mos shfrytëzimi i të drejtës për dërgimin e emrit të mandatarit është kuptuar nga ai si refuzim për ta shfrytëzuar atë të drejtë. Siç duket, Presidenti pavarësisht se nuk i referohet asnjë norme juridike, në mendjen e tij ka afatin për emërim të raundit të dytë4 i cili është 10 ditë dhe zbrastirën juridike të paragrafi 1 dhe 2 të nenit 95 e plotëson duke e dyfishuar afatin e paraparë në paragrafin 4 të nenit të njëjtë, plotësim ky i cili i bazohet në përcaktimin kushtetues të zgjedhjes së qeverisë e cila në kuptim të afateve dhe kërkesave formalo-juridike zbaton procedurën e njëjtë5. Rrjedhimisht mund të konkludohet se ekziston minimalisht logjika juridike e veprimit të Presidentit për kufizim të afatit të pakufizuar nga Kushtetuta. Gjithsesi, kjo logjikë juridike e veprimit e paparashikuar as nuk është paralajmëruar e as paraparë më herët, prandaj mënyra e veprimit të Presidentit duke konstatuar refuzimin dhe jo kalimin e afatit sërisht ka problematikat e saja të cilat i bëjnë veprimet e tija jo në përputhshmëri me Kushtetutën e Republikës së Kosovës.
- Parashtruesi pretendon se Presidenti nuk ka pritur emrin për emërim të Kryeministrit nga rradhët e LVV-së dhe menjëherë pas 20 ditësh ka zhvilluar procedurat e parapara në paragrafin 4 të nenit 95 të Kushtetutës duke emëruar më pas emrin e propozuar nga LDK- ja, në raundin e dytë pavarësisht se raundi i parë nuk ishte ezauruar asnjëherë.
- Parashtruesi i kërkesës pretendon se mocioni i mosbesimit nga neni 100 i Kushtetutës ka dërguar drejtpërdrejtë në nenin 2 duke mos lënë asnjë alternativë tjetër pos shpërndarjes së Kuvendit nga ana e Presidentit. Ata pretendojnë se nuk ekziston baza juridike që riaktivizon nenin 95 pas përdorimit të nenit 100 si dhe pretendojnë se neni 82.2 pavarësisht se përdor foljen mund nuk jep alternativë por vetëm obligon.
- Lidhur me nenin 82.2 është saktësisht e përcaktuar se miratimi i mocionit të mosbesimit dërgon së pari në nenin 82.2 ku Presidenti duhet të vlerësojë kapacitetin e Kuvendit për të ushtruar kompetencat e tija kushtetuese pas shkarkimit të qeverisë6, vlerësim ky që në praktikën e deritanishme është bërë jo në përputhshmëri me Kushtetutën7 por që asnjëherë nuk është kontestuar si pasojë e pajtimit politik me vendimmarrjen e
- Neni 2 nuk mund të interpretohet vetëm si një dispozitë unike, interpretimi i tij vendoset së pari në kontekst të nenit në të cilin gjendet i cili ndahet në dy paragrafë ku njëri flet për rastet kur në mënyrë të pakontestueshme shpërndahet Kuvendi, ndërsa paragrafi i dytë parasheh një mundësi për shpërndarjen e tij. Pra, është një mundësi jo një obligim, madje përdorimi i kësaj mundësie është një diskrecion i kufizuar i Presidentit i cili mund/duhet të përdoret konform vullnetit/kapacitetit të Kuvendit8 për të zgjedhur ose jo një qeveri të re pas votimit të suksesshëm të mocionit të mosbesimit.
- Neni 82.2 duhet të interpretohet edhe në frymën e tërësishme të dispozitave kushtetuese, e që në këtë kuptim duhet ti kthehemi nenit 2 paragraf 1 i cili sovranitetin që buron dhe i takon popullit, ka vendosur që ta ushtrojnë përfaqësuesit e zgjedhur të tij9. Presidenti ka një rol të veçantë sepse në kuptim të nenit 4 paragrafi 3 ai është garantues i funksionimit demokratik të institucioneve. Në këtë kuptim, Presidenti nuk mund të përdorë të drejtën diskrecionale për shpërndarjen e Kuvendit pa u bindur se Kuvendi nuk ka kapacitete për të ushtruar kompetencat e
- Lidhur me nenin 2 veprimet e Presidentit janë në përputhshmëri të plotë me Kushtetutën e Kosovës pasi ai ka vendosur të i jap një mundësi Kuvendit që të dëshmojë kapacitetin kushtetuese për të ushtruar kompetencën e tij nga neni 65 pika 8 e pas kësaj edhe kompetencat e parapara në të njëjtin nen brenda mandatit kushtetues katër vjeçar. Kjo mundësi i është dhënë Kuvendit duke u bazuar në qëndrimin politik të shumicës së partive politike si dhe tekstit të mocionit të mosbesimit të miratuar nga 82 deputetë.
- Parashtruesi i kërkesës pretendon se mungon ura lidhëse ndërmjet nenit 100 par 6 dhe nenit 95, respektivisht se nuk ka ndonjë dispozitë kushtetuese që ia lejon Presidentit aktivizimin e nenit 95 pas miratimit të mocionit të mosbesimit nga Kuvendi10.
- Në fakt mocioni i mosbesimit është i ndërlidhur me zgjedhjen e qeverisë11 sepse Kuvendi ka një kompetencë të vetme që përfshin edhe zgjedhjen edhe mocionin e mosbesimit (shkarkimin) e Qeverisë. Kuvendi duke “ndëshkuar” qeverinë nuk “penalizon” veten, ai duke shprehur mosbesimin ndaj një ekzekutivi nuk shpreh mosbesim ndaj ushtrimit të sovranitetit të besuar nga zgjedhjet demokratike. Kuvendi nuk kufizon mandatin e tij duke përfunduar mandatin qeverisë, Kuvendit i kufizohet mandati vetëm nga shkaqet e parapara në kushtetutë ku mocioni i mosbesimit nuk është shkak në vetvete por është pasojë që zgjidh një problematikë në të cilën hipotetikisht Kuvendi krijon shumicë që nuk i beson qeverisë dhe e shkarkon atë, por që i njëjti nuk arrin të krijojë një shumicë të re për një ekzekutiv të Prandaj, neni 100 nuk na dërgon vetëm në nenin 82.2 por vetëm jep mundësi zgjidhjeje në dispozitën 82.2, zgjidhje kjo që mund të ushtrohet pas mocionit të mosbesimit por edhe pas tentativave12 për të ushtruar kompetencën e Kuvendit nga neni 65 pika 8.
- Neni 100 njeh dy mocione mosbesimi, mocionin ndaj Kryeministrit (qeverisë në tërësi) apo edhe ndaj ndonjë ministri në veçanti. Kur kemi të bëjmë me mocionin ndaj qeverisë në tërësi e njëjta konsiderohet në dorëheqje në rast se miratohet mocioni i mosbesimit. Mocioni i mosbesimit e vendos Kryeministrin në dorëheqje13, ky term është saktësisht i përmendur në nenin 95 paragrafi 5 ku në rast të dorëheqjes së Kryeministrit14 apo për arsye të tjera posti i tij mbetet i lirë, Qeveria bie dhe Presidenti në konsultim me partitë politike ose koalicionin që ka fituar shumicën në Kuvend, emëron kandidatin e ri, për të formuar Qeverinë.
- Ekziston një lidhshmëri organike ndërmjet nenit 100 dhe nenit 5, lidhshmëri kjo gjithnjë e ndërlidhur edhe me nenin 82.2. Kësisoj, konstatimi se përmes mocionit të mosbesimit Qeveria është dorëhequr, rrjedhimisht Kryeministri është dorëhequr, menjëherë na dërgon në përcaktimin e nenit 95.5 ku konkluzioni i vetëm është rënia e Qeverisë e cila aktivizon procedurën e paraparë në paragrafët 1, 2, 3 dhe 4 të nenit 95. Në këtë kuptim aktivizimi
- Parashtruesi pretendon se neni 100 ka përcaktuar një rrugë njëdrejtimëshe në nenin 82.2 duke mos lejuar aktivizimin e nenit 95 si pasojë e miratimit të mocionit të mosbesimit15. Por realisht neni 82.2 saktësisht ka lejuar së paku dy rrugë, duke mundësuar mos ndërprerjen e mandatit kushtetues të Kuvendit ose duke mundësuar ndërprerje e arsyetuar16të mandatit të Kuvendit pasi i njëjti voton një mocion mosbesimi. Ndërsa, siç u theksua edhe më lartë, ekziston lidhshmëria organike ndërmjet nenit 100 dhe nenit 95.5 për shkak se terminologjia është identike dhe ka lidhje shkak/pasojë ndërmjet votimit të mocionit të mosbesimit i cili shkakton dorëheqjen e qeverisë që nënkupton edhe dorëheqjen e Kryeministrit, e cila si pasojë krijon rënien e qeverisë me çka Presidenti ka obligimin për të aktivizuar sërisht nenin 95, respektivisht paragrafët 1, 2, 3 dhe
- Parashtruesi i kërkesës pretendon se dekreti i Presidenti ka tre anomali kushtetuese:
- Së pari, aktivizimi i nenit 95 pas procedurës nga paragrafi 6 i nenit 100;
- Së dyti, interpretimi arbitrat i refuzimit të mandatimit brenda afatit prej 20 ditësh për partinë fituese të zgjedhjeve;
- Së treti, dhënia e mandatit për Kryeministër partisë së dytë.
- Lidhur me pretendimin e parë, është evidente ekzistimi i një lidhshmëri organike ndërmjet nenit 100 dhe nenit 95 të cilët janë të ndërlidhur me një rrugëdalje gjithnjë të lejuar17 por asnjëherë të obliguar të paraparë në nenin 82.2. e të shpjeguar në detaje në paragrafët më lartë.
- Lidhur me pretendimin e dytë, parashtruesi i kërkesës me të drejtë argumenton mos ekzistimin e afatit në mënyrë të shprehur si dhe mungesën e refuzimit në formë të shprehur nga ana e LVV-së. Por parashtruesi i kërkesës gabimisht argumenton edhe në kërkesë se ai nuk ka qenë i interesuar asnjëherë për të dhënë një emër të ri, por gjithnjë për të ju rikthyer nenit 82.2 duke e bindur jo thjesht Presidentin por edhe Gjykatën Kushtetuese se po përdorte mungesën e afatit jo për të gjetur një emër të ri për Kryeministër por për të krijuar pasojat e mos ushtrimit të kompetencës së Kuvendit në zgjedhjen e qeverisë si pasojë e mos
e tij, ku së pari kompetencën e tij zgjedhore për zgjedhjen e ekzekutivit e cila kompetencë ndërlidhet me funksionalizimin e kompetencave të tjera të Kuvendit.
17 Referuar periudhës nga momenti i votimit të mocionit të mosbesimit deri në zgjedhjen e qeverisë së re. dërgimit të emrit për emërim tek Presidenti. Argumentimi në kërkesë i këtij qëllimi e vendos në një pozitë kushtetuese më të favorshme Presidentin i cili nuk ka nevojë ti tregojë Gjykatës Kushtetuese pse mos dërgimin e emrit brenda 20 ditësh e konsideroi si refuzim sepse këtë e ka bërë vetë Lëvizja Vetëvendosje e cila i ka treguar tashmë Gjykatës se asnjëherë nuk ka qenë e interesuar të dërgojë një emër të ri, por gjithnjë të krijojë kushtet dhe rrethanat kushtetuese për aktivizimin e nenit 82.2, respektivisht për të shpërndarë Kuvendin.
- Lidhur me pretendimin e tretë, dhënia e mandatit për partinë e dalë e dyta në zgjedhjet parlamentare ka qëndrueshmëri vetëm në bazën e mos ezaurimit të raundit të parë, por jo edhe në kontekst të zhvillimit normal të raundit të dytë. Në këtë kontekst, që nga momenti i parë i zhvillimit të raundit të dytë, Presidenti plotësisht zbatoi procedurën e paraparë në aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese (KO 103/14) ku zbatoi tërësisht procedurën e paraparë në paragrafët 90, 91, 92, 93 dhe Ai zhvilloi konsultime me të gjitha partitë pasi konstatoi refuzimin nga LVV18, në të cilat takime së pari pyeti LVV-në se a ishte ose jo për një qeveri të re ndërkohë që mori përgjigjen e sërishme se LVV-ja është për zgjedhje dhe jo për qeveri të re. Kësisoj, Presidenti vendosi ti pyesë edhe subjektet e tjera, duke vendosur kritere mbizotëruese19 mbi bazën e të cilave ai vlerësoi se gjasa më e madhe për formimin e qeverisë së re është nga kandidati i propozuar nga LDK-ja. Por, duhet theksuar se Presidenti nuk mundet në asnjë rrethanë të kalojë nga raundi i parë në të dytin pa e zhvilluar në tërësi raundin e parë. Rrjedhimisht në këtë pretendim, parashtruesi i kërkesës me të drejtë konstaton shkeljen e kushtetutës sepse Presidenti keqpërdori kompetencën nga neni 84 pika 14 duke i pamundësuar Kuvendit ushtrimin e kompetencës nga neni 65.8 me çka nuk ushtroi kompetencën e tij nga neni 84 pika 2 duke tejkaluar kështu procedurën e paraparë në paragrafët 1, 2, 3 dhe pjesën e parë të paragrafit 4 të nenit 95.
- Parashtruesi i kërkesës i referohet historikut të zhvillimeve politike në vend duke theksuar se historia e krijimit të institucioneve kushtetuese në vitin 2014 dëshmon qartë se formimi i qeverisë ka zgjatur mbi 6 muaj, vetëm dhe kryekëput si pasojë e mos dërgimit të emrit të mandatarit nga partia fituese te Presidenti20. Por në fakt procesi i mandatimit të kandidatit për Kryeministër në vitin 2014 ka zgjatur vetëm një ditë pasi më 8 dhjetor 2014 është votuar
19 Të cilat të deklaruara nga ai janë të kontestueshme mbi kushtetutshmërinë e tyre. Presidenti nuk mund të vendosë kritere për emrat e ministrave, përbërja e kabinetit të Kryeministrit është e drejtë ekskluzive e mandatarit.18 Konstatim i cili ka probleme të shumta mbi bazën kushtetuese dhe në fakt aty është edhe problematika kryesore dhe e vetme e këtij rasti
20 Shiko paragrafin 47, 49 të kërkesës së LVV-së
Kryetari i Kuvendit ndërsa më 9 dhjetor 2014 (vetëm një ditë më pas) është votuar i emëruar për Kryeministër nga Presidentja pas dërgimit të emrit nga fituesi i zgjedhjeve, menjëherë pas zgjedhjes së Kryetarit të Kuvendit. Kësisoj, konstatojmë se kjo referencë është totalisht e paqëndrueshme dhe e pasaktë.
- Parashtruesi i kërkesës pretendon se Kuvendi është funksional dhe me kompetenca të plota dhe se nuk ka asnjë dispozitë kushtetuese që kufizon të drejtat e detyrimet e qeverisë në detyrë21, në ndërkohë që vazhdimisht arsyeton se pikërisht për faktin se ndaj qeverisë është votuar mocioni i mosbesimit, me çka qeveria tashmë është në dorëheqje22 Parashtru pretendon në vijim se Kuvendi duhet të shpërndahet, respektivisht të mos ushtrojë më asnjë kompetencë të tij, të mos funksionojë deri në konstituimin e Kuvendit të ri pas
- Parashtruesi i kërkesës pjesërisht me të drejtë konstaton se mungesa e afatit implikon qëllimin që ti lihet partisë fituese hapësirë për negocim për krijimin e qeverisë23. LVV-ja arsyeton mungesën e afatit me të drejtën për të gjetur një emër të përshtatshëm24 për Kryeministër dhe në këtë rast i referohet me të drejtë mos kufizimit të afatit për propozimin e emrit për Kryetar të Kuvendit nga partia fituese e zgjedhjeve. Kësisoj ata pretendojnë se kufizimin e kësaj të drejte nuk mund ta bëjë Presidenti meqenëse një të drejtë të pakufizuar25 nuk e ka kufizuar as vet Gjykata Kushtetuese26.
- Parashtruesit e kërkesës i referohen në mënyrë të gabuar afateve kushtetuese në zgjedhjen e qeverisë nga neni 95 i Kushtetutës, ku sipas tyre kemi afat të përcaktuar pas dhënies së emrit për mandatar që sipas tyre njëherë është afat 15 ditësh, ndërsa herën e dytë është afat 10 ditësh27, ndërkohë që afati real është 15 ditë për të dyja raundet, ndërsa afati prej 10
- Parashtruesit e kërkesës me të drejtë konstatojnë se Presidenti nuk është “kushtetutbërës”, pra nuk shkruan kushtetutën,31 por ata gabojnë kur konstatojnë se Gjykata Kushtetuese nuk mund të krijojë norma të reja, përfshirë këtu edhe afatin në fjalë, sepse sipas tyre kjo nuk do të ishte interpretim por kushtetutbërje.32 Në fakt, Gjykata Kushtetuese është interpretuese e normave kushtetuese dhe në kontekst të kapacitetit interpretativ të saj ajo plotëson zbrastësi të tekstit kushtetuese dhe nuk është se thjesht bën interpretimin e ngushtë të një rileximi të normave kushtetuese. Teoria kushtetuese, por edhe praktika e gjyqësisë kushtetuese e njeh amendamentimin kushtetuese përmes interpretimeve kushtetuese, ato konsiderohen edhe si amendamente të fshehura, indirekte, të kushtetutës. Prandaj, vërtet Presidenti nuk mundet të plotësojë këto zbrastësi kushtetuese, por pa diskutim dhe gjithsesi se Gjykata Kushtetuese jo thjesht mundet por edhe e ka për obligim ta bëjë një gjë të tillë sa herë që i kërkohet dhe ajo e vlerëson të nevojshme33.
- Parashtruesi i kërkesës me të drejtë konstaton se refuzimi i shfrytëzimin të një të drejte bëhet në mënyrë shprehimore dhe për këtë thekson se partia fituese e ka njoftuar Presidentin se nuk e refuzon këtë të drejtë dhe se do të shfrytëzojë këtë të drejtë sa më parë që të jetë e mundur34. Por, ashtu siç u theksua më larët, vetë parashtruesit e kërkesës kanë argumentuar se si kanë synuar diçka tjetër (shpërndarjen e Kuvendit, shkuarjen në zgjedhje) dhe jo tentimin e formimit të një qeveri të re (dërgimin e emrit për emërim tek Presidenti). Kësisoj, vet parashtruesi i kërkesës pavarësisht se në paragrafin 58 të kërkesës argumenton mungesën e refuzimit, si dhe ekzistimin e vullnetin për të dërguar emrin për emërim tek Presidenti, vet ata vazhdimisht deri në këtë paragraf e kanë bindur tashmë Gjykatën Kushtetuese se qëllimi i tyre ishte të shkonin në zgjedhje, të shpërndanin Kuvendin dhe jo të zgjidhnin një qeveri të
33 Të nevojshme në kuptim të kërkesave të parashtruara pranë saj sepse në asnjë mënyrë nuk mund të amandamentojnë ex-officio kushtetutën, por vetëm kur ka raste të cilat paraqesin zbrastësi kushtetuese të cilat plotësohen nga interpretimi i saj.
34 Shiko paragrafin 58 të kërkesës së LVV-së.
- Parashtruesit e kërkesës sërisht hedhin pretendimin e gabuar lidhur me kushtetutshmërinë e raundit të dytë ku tentojnë të kontestojnë jo mënyrën e kalimit nga raundi i parë në të dytin (kalim ky në i realizuar në shkelje të Kushtetutës), por kontestojnë mënyrën e zbatimit të nenit 4 ku theksojnë se në asnjë formë nuk anashkalohet partia fituese e zgjedhjeve35. Në këtë pretendim, vetë parashtruesi i kërkesës i referohet në mënyrë të përgjithshme aktgjykimit KO 103/14 të Gjykatës Kushtetuese i cili në fakt saktësisht ka paraparë se nuk përjashtohet mundësia që Presidenti ti jap sërisht fituesit të zgjedhjeve të drejtën për të propozuar kandidatin tjetër36, e në fakt Presidenti i dha këtë mundësi LVV-së kur në takimin konsultativ me të gjitha partitë, përfaqësuesen e LVV-së e pyeti të parën dhe e cila nuk shprehu gadishmërinë për qeveri të re por për zgjedhje të reja.
- Në fund të kërkesës parashtruesit e saj pretendojnë së dhënia e mandatit partisë së dytë do të ishte veprim kundër kushtetuese sepse do të lejonte krijimin e qeverisë pa fituesin e zgjedhjeve, me çka edhe do të përmbysej rendi kushtetues i Republikës së Kosovës37. Por, vetë Gjykata Kushtetuese ka njohur mundësinë e formimit të qeverisë edhe pa fituesin e zgjedhjeve i cili megjithëse ka një rol dhe pozitë shumë të madhe pas zgjedhjeve ai sërisht nuk përcakton dot çdo gjë. Rrjedhimisht, fituesi ka të drejtën e propozimit të kandidatit për Kryetar të Kuvendit (të pakufizuar deri më tani), të drejtën e propozimit të nënkryetarit të Kuvendit, të drejtën për të tentuar herën e parë formimin e qeverisë përmes cilido kandidat që fituesi e vlerëson të përshtatshëm (ku çdo propozim duhet të emërohet nga Presidenti – mungon diskrecioni i Presidentit) si dhe në raundin e dytë ka një pozitë politike më të favorshme se të tjerët meqenëse presupozohet se gjasat më të mëdha për të arritur shumicën i ka sërisht fituesi i zgjedhjeve që ka në të njëjtën kohë edhe numrin më të madh të vendeve në Kuvend në krahasim veç e veç të subjekteve tjera
35 Shiko paragrafin 60, 61 të kërkesës së LVV-së.
36 Shiko paragrafin 91 të aktgjykimit KO 103/14 të Gjykatës Kushtetuese
37 Shiko paragrafin 62 të kërkesës së LVV-së.
PËRFUNDIME
I. Dekreti i Presidentit është jo në përputhshmëri me nenin 95 paragrafi 1 dhe 2 të Kushtetutës lidhur me nenin 84 paragraf 14 dhe 4.38
- Neni 82.2 nuk obligon Presidentin të shpërndajë Kuvendin pas mocionit të mosbesimit, por i takon atij të vlerësojë se a duhet ose jo që Kuvendi të shpërndahet, vlerësim ky që duhet bërë në përputhje me vullnetin politik të subjekteve politike të përfaqësuara në 39
- Kushtetuta nuk parasheh afat eksplicit për dërgimin e emrit tek Presidenti në raundin e parë, por në kuptim të frymës dhe germës kushtetuese afati prej momentit të kërkimit të emrit është 20 ditë, i ngjashëm me afatin e paraparë në nenin 95 paragrafi 4.40
- Presidenti duhet sërisht ti kërkojë partisë fituese dërgimin e emrit për mandatar meqenëse raundi i parë nuk është konsumuar ende. Afati prej 20 ditësh për dërgimin e emrit fillon të rrjedhë pasi Presidenti kërkon emrin për emërim nga subjekti fitues i 41
- Në rast të dështimit të raundit të parë, përmes refuzimit për dërgim të emrit, kalimit të afatit prej 20 ditësh apo mos arritjes së votave të nevojshme për miratim në Kuvend, atëherë Presidenti aktivizohet për të zhvilluar raundin e dytë në përputhje të plotë me aktgjykimin KO 103/14 të Gjykatës Kushtetuese.42
38 Kjo shkelje kushtetuese nuk e penalizon Presidentin me aktivizimin e nenit 91 për shkak të mos referimit të parashtruesit të kërkesës në fillim të kërkesës në nenin 113 pika 6.
39 Interpretimi i mundshëm që Gjykata Kushtetuese do ti jepte nenit 82.2
40 Gjykata Kushtetuese mund të krijojë një afat të ri kushtetues i cili plotëson dispozitën kushtetuese duke ndjekur një praktikë të interpretimit sistematik.
41 Gjykata Kushtetuese pritet të rikthej procedurën nga fillimi i saj meqenëse palët nuk mund të penalizoheni në kufizime të cilat më parë nuk kanë qenë të njohura për ta.
42 Këtu Gjykata Kushtetuese bën vetëm plotësimin e aktgjykimit KO 103/14 duke vendosur një afat si dhe kritere konkrete se si ezaurohet/konsumohet afati në raundin e parë.