12 vjet pavarësi, çka tutje
Nga Behgjet Pacolli
Kosova po feston 12 vjetorin e pavarësisë së saj. Shumëçka është arritur në Kosovë që nga viti 2008. Ne u bëmë të barabartë në mesin e barabartë. Qëllimi ynë për të arritur pavarësinë dhe lirinë nga Serbia u arrit me ndihmën e miqve tanë, Shteteve të Bashkuara dhe Evropës dhe u pasua me njohje nga shumë vende liridashëse në të gjithë botën.
Pavarësia nuk ishte qëllimi ynë përfundimtar, por ndërtimi i një shteti të fuqishëm, vibrant dhe dinamik që është në gjendje të ecë përpara në integrimet euro-atlantike. Ne do të duhej të fokusoheshim më shumë në ekonomi dhe prosperitet për popullin tonë. Por sfidat si një vend i ri ishin të mëdha, ne duhej të luftonim për të fituar vendin tonë në bashkësinë ndërkombëtare, një betejë që nuk po mbaron as sot. Bota përreth nesh po ndryshonte dhe do të ndryshojë edhe më shumë, jo në favorin tonë.
Marrëdhënia jonë me Serbinë ishte sfida jonë kryesore. Kur e shpallëm pavarësinë në vitin 2008 e dinim që Kosova nuk do të ishte menjëherë pjesë e sistemit ndërkombëtar, u bëmë të pavarur jashtë sistemit ndërkombëtar dhe qëllimi ynë ishte të ishim pjesë e tij. Partnerët tanë na kishin njoftuar se Rusia nuk do të lejojë që Kosova në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të anëtarësohej në OKB, kështu që ne duhej të luftonim për mbijetesën tonë së bashku me SHBA dhe vendet evropiane.
Sot në marrëdhëniet ndërkombëtare sistemi ndërkombëtar dhe rendi i tij përcaktohen nga Kombet e Bashkuara. Ne jemi akoma jashtë saj. Dhe ne do të jemi jashtë saj për aq kohë sa nuk kemi arritur një marrëveshje paqeje me Serbinë që synon njohjen e ndërsjellë.
Dialogu me Serbinë do të përcaktojë ashtu si bëri në 12 vitet e fundit dinamikën e politikës së brendshme në Kosovë. Për sa kohë që nuk arrihet ndonjë marrëveshje paqeje, Kosova do të përballet me sfida në Evropë dhe në botë, dhe ne do të vazhdojmë me një cikël krize në vendin tonë që nuk do të zgjidhet.
Partnerët tanë në botë po përballen me sfida që nuk do t’u japin atyre kohë për t’u marrë me Kosovën çdo ditë. Ata duan një zgjidhje të mosmarrëveshjes në mes të Kosovës dhe Serbisë dhe siç tregojnë shumë sondazhe njerëzit e Kosovës dëshirojnë gjithashtu një zgjidhje për këtë problem. Për sa kohë që ne kemi këtë mosmarrëveshje më Serbinë ajo do të nxit paqëndrueshmëri në Ballkanin Perëndimor dhe krijon gjithmonë tensione që abuzohen nga populistët dhe nacionalistët, Kosova nuk do të jetë në gjendje të zhvillojë ekonominë e saj, nuk do të jetë në gjendje të tërheqë investime dhe nuk do të jetë në gjendje të lëvizim drejt anëtarësimit në BE dhe NATO.
Në BE ne ende nuk jemi në gjendje të marrim udhëtim pa viza pasi evropianet mbesin të ndarë për këtë çështje. Pesë vende vazhdojnë të mos e njohin Kosovën dhe ata do ta ruajnë këtë pozicion për sa kohë që Kosova dhe Serbia nuk kanë arritur njohjen e ndërsjellë. Për sa kohë që ata nuk e njohin Kosovën, ne nuk do të jemi në gjendje të aplikojmë për statusin e kandidatit dhe të hapim bisedimet e antarësimit me BE, kështu që Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit që kemi arritur në vitin 2014 me Bashkimin Evropian është maksimumi që mund të nxjerrim në këtë marrëdhënia platonike në rrethanat aktuale.
Të gjithë ata që thonë se Kosova mund të aplikojë për anëtarësim dhe të hap bisedime të pranimit me BE-në janë ose të pa informuar ose manipulojnë me publikun. E njëjta gjë vlen edhe me NATO-n, ata nuk duan të kenë një anëtar që ka çështje të pazgjidhura me një fqinj, ata nuk duan të përkushtojnë nenin 5 të Traktatit Veri-Atlantik për një mosmarrëveshje që vazhdin. Kjo është arsyeja pse miqtë tanë vazhdojnë të na bëjnë thirrje që të arrijmë një marrëveshje paqeje me Serbinë që ka njohje të ndërsjellë si qëllimin përfundimtar.
Bota nuk ka kohë për të pritur Kosovën. Bisedimet e filluara nga Presidenti amerikan Trump dhe i Dërguari i tij i Posaçëm Richard Grenell janë treni i fundit për Kosovën. Qasja ekonomike ndaj problemit mes Kosovës dhe Serbisë është diçka për të cilën kam insistuar gjithmonë. Përmes prosperitetit, vendeve të reja të punës dhe zhvillimit ekonomik ne mund të ulim tonin e populizmit dhe nacionalizmit dhe të përqendrohemi në problemet reale. Kur njerëzit tanë kanë paga më të mira, më shumë punë dhe perspektivë më të mirë, ne jemi në gjendje të shtyjmë çështje të vështira politike siç janë njohja reciproke ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Kjo është arsyeja pse unë mbështes procesin e paqes të udhëhequr nga SH.B.A. ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Është një proces i cili bazohet në realizëm dhe ofron perspektivë si për Kosovën ashtu edhe për Serbinë.
Kosova duhet të dëgjojë miqtë amerikanë. Ne e bëmë këtë në 1999 dhe 2008. Kemi pasur sukses. Presidenti Trump e ka bërë njohjen e Kosovës një parakusht për Serbinë. Bashkimi Evropian ende nuk e ka arritur këtë. Kjo është arsyeja pse Evropiani duhet të rreshtohet pas procesit të paqes të udhëhequr nga SH.B.A. në Kosovë. Kjo është arsyeja pse skena jonë politike duhet të bashkohet dhe të mbështesë procesin e paqes të udhëhequr nga SH.B.A. Amerikanët janë garantuesi i sigurisë së Kosovës. Trupat amerikane në Kosovë dhe investimet amerikane janë një çelës për të ardhmen tonë, lirinë tonë dhe prosperitetin tonë.
Vetëm nën udhëheqjen e SHBA, ne mund të kemi sukses në finalizimin e integrimit tonë në bashkësinë ndërkombëtare dhe familjen Euro-Atlantike. Nëse nuk bashkohemi, humbim një mundësi historike për vendin tonë. Ekonomia jonë do të ngecë, të rinjtë tanë më të ndritshëm do të largohen nga vendi, dhe ne do të mbetemi të izoluar.
Ka ardhur koha sikur kemi qëndruar të bashkuar në 2008 për të shpallur pavarësinë dhe për të kapërcyer egot tona, të bëjmë të njëjtën përsëri, të vendosim para nesh interesat e Kosovës dhe të lëmë mënjanë dallimet. Nuk ka asgjë më të rëndësishme se fati i këtij vendi dhe njerëzve të tij. Elita politike ka një borxh ndaj popullit të Kosovës për të përfunduar procesin e shtetndërtimit së bashku me aleatët tanë.
Urime të gjithëve për 12 vjetorin e pavarësisë!
